Bipolar bozukluk, hastanın bazı dönemlerde manik bazı dönemlerde ise depresyonda olmasıdır. Bipolar tip 1 ve Tip 2 olarak bilinen iki alt tipi en tanınmış alt tipleridir. Tip 1, en sık görülen alt türüdür ve eskiden manik depresif bozukluk olarak adlandırılırdı. Bu bozukluğun ayrıca siklotimi ve başka türlü tanımlanamayan bipolar bozukluk olarak iki alt türü daha vardır. Bipolar bozukluk Türkiyede 2 milyon insanın muzdarip olduğu bir kronik bir duygudurum bozukluğudur. Genellikle ergenlik döneminde görülüp zamanla ağırlaşan bir hastalıktır.
Belirtiler:
Kişi manik ve depresif periyodlar arasında gidip gelir. Mani atakları Tip 1´de psikoz eşlik edecek kadar şiddetli olabilir. Tip 2 ise hipomani denen daha hafif mani dönemleri ile belli olur. Hipomani, enerji artışı, aşırı yükselmiş öz güven ve duygudurum, fazla ve hızlı konuşma, az uyuma gibi belirtilerle gözlenir. Mani ve hipomani döneminde kişi normalden daha positif daha yaratıcı ve daha enerjiktir. Sağlıklı düşünme ve karar verme yetisi yitirilmiştir. Gereksiz harcamalar yapılabilir, gereksiz tartışmalar kızgınlıklar yaşanıp tehlikeli işlere kalkışılabilir. Bir çok hasta hipomani dönemlerini özlese de (tedavide hipomani törpülenir) bu dönem genelde ardından utanç ve yıkımı beraberinde getiren bir dönemdir.
Depresyon dönemlerinde ise kişi kendini üzgün, kızgın ve bıkkın hisseder. İsteksizlik, iştahsızlık sık sık görülür. Ya aşırı düzeyde yüksek ya da çok az uyku ihtiyacı hissedilir. Bazan aşırı yemek yenir. Düşük öz güven, utanç ve suçluluk duyguları takip eder kişiyi. Yoğun kaygı hissedip, konsantrasyon sorunu yaşanır.
Elbette psikoza kadar varan aşırı dönemler hastane yatışı gerektirmekte. Diğer alt türlerin zamanla Tip 1´e evrilerek değiştikleri de gözlenmektedir.
Kaygı, korku, depresyon, intihar düşünceleri, kendine zarar verme davranışı, psikoz gibi belirtiler yaşanabilir…
Hangi hastalıklarla birlikte görülür?
Kaygı bozuklukları, depresyon, DEHB, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı gibi diğer rahatsızlıklarla birlikte görülebilir. Türkiyede bipolarlı hastaların yarısından fazlası, ilk olarak yanlışlıkla depresyon teşhişi konmuş hastalardır. Bazı hastalar Borderline ve Şizofreni ile karıştırılmakta. Olabildiğince erken ve doğru teşhis koymak çok önemlidir.
Tedavi:
Sürekli tekrar eden depresyon periyodları ve aradaki manik dönemler bipolar bozukluğun habecisidir. Tedavide ilk adım bir psikiyatri kliniğine başvurmayla başlar. Ayrıntılı bir somatik ve psikiyatrik tetkik sonucunda tanı koyulmalıdır. Tedavi genellikle; koruyucu ve yapıcı ilaç tedavisi, hastalık hakkında bilgilendirici psikolojik destek, hasta ve hasta yakınları için psikososyal destek, gerekli durumda psikolojik destek ve yine gerekli durumlarda diğer ilaç tedavileri olarak uygulanır.
Lityum tedavisi Türkiye ve dünyada en geçerli ilaç tedavisidir. İlacını düzenli almak, düzenli doktor kontrollerinde ilacın etkilerini doktor ile tartışmak, hamilelik planlaması gibi özel durumlarda doktor görüşü almak çok önemlidir. Depresyon içinse antidepresif ilaçlar kullanılır. Antipsikotik ve yatıştırıcı ilaçlara da gerek duyulabilir.
Bazan bir psikiyatri kliniğine yatmak gerekebilir. Yukarıda bahsedildiği gibi bu durum daha çok Tip 1 hastaları için geçerlidir.
Olası kötü durumlar için kriz planı yapmak, yakınlarını hastalık hakkında bilgilendirmek, diğer hastalarla, kontrollü bir ortamda buluşup görüşmek her zaman yararlıdır.
Ne yeyip ne içtiğine dikkat etmek, alkol, uyuşturucu, sigara gibi şeylerden uzak durmak, düzenli spor yapmak, olabildiğince düzenli bir sosyal hayata sahip olmak, hobi sahibi olmak hastalığın etkisini hafifleten şeylerdir.
Yılda bir en az kez doktor ile görüşmek, kan değerlerine falan bakmak hastalığın seyrini olumlu etkiler.
Niçin?
Bipolar bozukluk büyük oranda genetik yatkınlıkla alakalı ancak yaşamdaki ani değişimler (örneğin bir yakının ölümü, işsiz kalma vs) yoğun stres, aşırı ve abartılı uykusuzluk, uyuşturucu madde kullanımı gibi nedenler de hastalığı tetikleyebilir.
Ne yapmalı?
1 İlaçlarını düzenli kullan
2 Günlük meşgale ve hobi yarat
3 Alkol uyuşturucu ve sigara kullanma
4 Uyku düzeninin bozulmamasına dikkat et
5 Günlük spor egzersizleri yap
6 Stresle başa çıkmayı öğren
7 İş yaşamını dinlenme ve çalışma saatleri olarak düzenle
8 Yaşamını kendi kontrolüne al
9 Yakınlarına ve sevdiklerine karşı dürüst ol. Onları tedavi sürecine kat
10 Sağlık çalışanları ile uyumlu ol, onların tavsiyelerine kulak ver
11 Diğer bipolarlı hastalarla kontrollü ortamlarda buluşmaya çalış
12 Toplumun her dediğine kulak verme, kendin olmaya çalış
12 İmkanın varsa psikoterapi almaya çalış
13 Her şeye rağmen hastahaneye yatman gerekebilir. Yıkılma, çabalamaya devam et. Kriz planını hazırla gerektiğinde uygula
https://www.kitapyurdu.com/kitap/sosyal-fobi-amp-kim-korkar-sosyal-fobiden/450909.html
Saygılarımla
Hasan Durna
Panik Atak ve Sosyal Fobi 
[…] hiperkativite bozukluğu (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)), bipolar bozukluk (Bipolar bozukluk), travma, depresyon ve yeme içme bozukluklarıyla birlikte […]
BeğenBeğen